Het ontstaan van de kruistocht is door verschillende factoren beïnvloed. Hiervan was de rol van de pausen een van de belangrijkste. Paus Urbanus II gaf in zijn rede bij de Concilie van Clermont-Ferrand (27 november 1095) de aanleiding tot het begin. Hij doelt vooral op de mishandelingen van de Christenen door de heidenen. De paus nam dus het initiatief tot een kruistocht en hierdoor was hij officieel geestelijk leider van de expeditie. Hij stelde datum van vertrek vast en verleende de kruis-vaarders status en privileges.

Het volgende stukje is een citatie van wat de paus gezegd zou hebben.

“Wat een vernedering zou het voor ons zijn als dit ongelovige en terecht verachte ras, deze gedegenereerden zonder enige menselijke waardigheid, deze vuige slaven van de duivel, het zouden winnen van het uitverkoren volk van de almachtige God. De ene partij bestaat uit ongelukkigen verstoken van elk waarachtig bezit, de andere partij uit mannen vervuld met de waarachtige rijkdom;aan de ene zijde strijden de vijanden van de Heer, aan de andere zijde diens vrienden.”